Neysluvatnslagnir lagaðar
Hér kemur sagan af vikunni þar sem neysluvatnslagnirnar í húsinu okkar voru endurnýjaðar með sandblæstri og plastfóðrun. 
[Here follows the story of the week where the corroded water pipes in our house got sandblasted (cleaned) and re-sealed.]
[Uppfærsla, janúar 2023: Nýlega hafa tvær manneskjur haft samband eftir að hafa lesið þennan pistil og spurt hvernig þetta hefur reynst. Stutta svarið er að við höfum ekki séð neitt ryð síðan þetta var gert, en ég hef rekist á einhverjar greinar þar sem rætt var um BPA-mengun frá svona plöstun. Við höfum því byrjað að endurnýja lagnir frá grindinni í bílskúrnum undanfarin ár, fyrst þegar við tókum baðherbergið á efri hæð í gegn haustið 2019, og svo fengum við pípara til að leggja nýja lögn inn í eldhúsvask árið 2022. Eftir stendur einn vaskur á neðri hæð, þvottahúspípur og leiðsla út í garð sem nota ennþá gömlu pípurnar. Nú eru komin 12 ár frá því að þetta var gert og því að síga á seinni hlutann á endingunni, sem var áætluð 15 ár eða svo, og því að koma tími á að skipta út lögnunum í eitt skipti fyrir öll.]
Eftir að við fluttum inn í húsið í sumar kom í ljós að neysluvatnslagnirnar í 16 ára gamla húsinu okkar voru illa ryðgaðar að innan. Þetta lýsti sér helst með því að í byrjun hvers dags rann gul-brúnt vatn úr kalda vatnskrananum í eldhúsinu. Suma morgna var ástandið verra en þá datt vatnsþrýstingur niður og dökkbrúnt vatn kom úr krananum í nokkra stund ásamt látum og frussi í lagnakerfinu. Einnig urðum við vör við þetta þegar við tengdum þvottavélina í fyrsta sinn eftir að hafa flutt inn en vatnið í fyrsta þvotti var brúnt.
Dæmi um dökkbrúnt kalt vatn sem kom einn morguninn úr eldhúskrananum.
Okkur kom þetta þó nokkuð á óvart, svo ekki sé meira sagt enda húsið ekki gamalt og svona neysluvatnslagnir eiga að endast í allt að 50 ár samkvæmt fagmönnum! Frekari rannsóknir leiddu hins vegar í ljós að þetta er nokkuð útbreitt vandamál í húsum á Íslandi sem voru byggð 1980-2000 og orsökin sú að zink-húðin (sem ver pípurnar gegn ryði) innan í rörunum farin að eyðast. Súrefnisríka kalda vatnið hafði því átt greiða leið að pípunni sjálfri og því byrjað að tæra hana.
Það virðist ekki vera alveg á hreinu af hverju vandamálið er bundið við þetta tímabil þar sem sambærilegar pípur hafa verið í notkun mun lengur en frá 1980. Ein tilgátan er að með árunum hafi kalda vatnið orðið hreinna og þar með misst efni sem tóku þátt í að fóðra pípurnar í gamla daga (siliköt?). Það virðist heldur enginn hafa farið og athugað hvort þetta sé bundið við ákveðinn framleiðanda og það er ennþá verið að meðhöndla þetta á ‘case-by-case basis’.
Við veltum því fyrir okkur hvað við ættum að gera í stöðunni og sáum við fram á tvo kosti: Ráða pípara í að leggja nýjar pípur eða fá fyrirtæki sem gæti hreinsað og fóðrað gömlu pípurnar. Til hliðsjónar höfðum við foreldra Finns sem voru með pípara í fullri vinnu í 6 vikur að leggja nýjar pípur í þeirra húsi í sumar og vissum hvaða rask og vesen það væri. Við ákváðum því að kanna hina leiðina.
Við komumst fljótlega að því að það virðist bara vera eitt fyrirtæki á Íslandi sem sérhæfir sig í að gera úttekt á og fóðra neysluvatnslagnir: HGL ehf. Jú, einhverjir aðrir fóðra lagnir en það virðast bara vera frárennslislagnir, sem er ekki það sem okkur vantaði. Við höfðum því samband við HGL og fengum þá til að koma og taka myndir innan úr rörunum og skila okkur ástandskýrslu og tilboði í verkið. Þeir skiluðu okkur meðal annars þessu myndskeiði hérna:
http://www.youtube.com/watch?v=qMHBMBZSusM
Eftir að hafa hugsað málið, einkum með tillits til plastsins sem þeir nota (plastið þarf að vera “food grade” eins og það heitir á ensku), þá ákváðum við að taka tilboði HGL um að fóðra bæði heitar og kaldar lagnir og þeir boðuðu komu sína í nóvember.