Laugardagur 13. janúar 2007

“Tölvan mín er orðin svo hægvirk”
Það kemur reglulega fyrir að ég er spurður hvað hægt sé að gera til að hraða á tölvu sem er orðin hægvirk. Ein leið er að uppfæra tölvuna, kaupa meira minni eða hraðari örgjörva/harðan disk en oft er um nokkurra ára gamla tölvu að ræða og ekki stendur til að uppfæra. Oft er ástæðan fyrir hægaganginum einfaldlega sú að komin er ný tölva á heimilið og gamla tölvan stenst henni ekki snúning eða þá að módem tengingin bliknar í samanburði við Internet tenginginuna í vinnunni hjá fólki. Lítið við því að gera (annað en að uppfæra). En það eru nokkrir einfaldir og ókeypis hlutir sem ég geri yfirleitt þegar ég er beðinn um að “hraða á tölvunni”. Mér datt í hug að lista þá, því mér finnst ágætt að hafa tékklista handhægan (gleymi oft einhverju) og mögulega finnst einhverjum þetta nytsamlegt.

1. Það fyrsta sem ég geri er að henda út bakgrunnsmyndinni af desktop-num.

Mér er alls ekki illa við myndirnar af spúsum eða barnabörnum; þær eru oft skemmtilegar en þeim fylgir mikill galli því það er alveg ótrúlegt hvað stór mynd í hárri upplausn getur hægt mikið á vinnsluhraðanum í tölvunni, sérstaklega ef skjákortið er gamalt.

Aðgerð (til að losna við myndina): Hægri-smella á autt svæði á desktop-num \ Properties \ velja Desktop flipa \ Velja “None” í listanum fyrir Background.

2. Næsta skref er að slökkva á flottræfilshættinum í Windows

Windows er með alls konar óþarfa bakgrunnsvinnslu sem er til þess gerð að gera Windows flottara, til dæmis að teikna skugga á hitt og þetta (eins og músabendilinn) og óþarfa animation á ýmislegt (fade-a og slide-a hinum og þessum gluggastýringum). Þetta er að sjálfsögðu hægt að stilla.

Aðgerð: Velja Start \ Control Panel \ System \ Advanced \ Performance \ Velja “Adjust for best performance”.

3. Næsta skref er að fara yfir listann af forritum sem búið er að setja upp og henda því sem er ekki í notkun lengur

Hér hef ég oft fundið ýmsan óþarfa sem gerir ekkert annað en að taka pláss á harða diskinum. Í sumum tilfellum hefur forritið áhrif á vinnsluhraðann og því best að losna bara við það. Til dæmis þegar tvær vírusvarnir eru í gangi á sömu vél (alls ekki sniðugt – tala nú ekki um ef önnur er útrunnin), óvirkar beta útgáfur af forritum sem eru útrunninn (t.d. Windows Anti-Spyware), Novell NetWare Client sem er ekki lengur tengdur Novell neti, osfrv. Ath: Ef þú ert í vafa um hvort megi henda einhverju, er best að spyrja einhvern sem veit það eða leyfa því bara að vera.

Aðgerð: Start \ Control Panel \ “Add or Remove Programs” \ Henda því sem ekki er lengur í notkun

4. Því næst reyni ég að ganga úr skugga um að ekki sé vírus eða “spyware” á tölvunni

Slíkur ófögnuður getur valdið ýmsum vanda, þmt. hægt mikið á tölvunni og/eða internet-tengingunni.

Aðgerð: Uppfæra vírusvarnir, AdAware og SpyBot (setja upp ef ekki til staðar) og framkvæma “heildarleit að ófögnuði” á harða diskinum. 🙂

Uppfærsla: Ég mæli ekki lengur með AdAware og SpyBot í þessum tilgangi því síðast þegar ég prófaði þá setja þau bæði upp forrit sem keyra í bakgrunni og hægja enn frekar á tölvunni.

5. (flóknara skref) Arnar frændi Hrefnu benti á að stundum væri IDE Controller-inn stilltur á minna en hæsta “Transfer mode”

Stundum er þetta einfaldlega vitlaust stillt en stundum (er mér sagt) hefur Windows minnkað hraðann þar sem það hefur orðið vart við villur á harða diskinum. Ágætt að prófa að auka hraðann og ef Windows minnkar þetta aftur, þá bara leyfa því að vera (hmmm… villur á harða diskinum… þú tekur reglulega afrit af gögnunum þínum, er það ekki?) 🙂

Aðgerð: Velja Start \ Control Panel \ System \ Hardware flipinn \ Device Manager \ IDE ATA/ATAPI Controllers \ Velja Primary IDE Controller \ velja Advanced Settings flipann \ ganga úr skugga um að hæsta Transfer mode sé valið (venjulega neðsti valmöguleikinn í combo boxinu fyrir Transfer mode – DMA er hraðvirkara en PIO, til dæmis).

6. Fara út með ruslið

Næst-síðasta skrefið er að tæma ruslakörfuna og athuga hvort CrapCleaner (sem Arnar benti einnig á og finna má á www.ccleaner.com) finni eitthvern óþarfa sem ekki er lengur í notkun (temp skrár, log skrár og margt fleira). Þetta er jafnframt góð hugmynd fyrir síðasta skrefið sem er defragmentation því að stundum kvartar defrag forritið yfir plássleysi.

7. Og að öllu þessu loknu keyri ég defrag á alla diskana.

… sem er nokkuð sem ætti að gera mánaðarlega.

Aðgerð: My Computer \ Hægri-smella á C: \ velja Properties \ velja Tools flipann \ Defragment Now…

Ef menn hafa fleiri uppástungur þá eru ábendingar vel þegnar. 🙂